Tác giả: Nguyễn Trần Minh Quân
Ông Nguyễn Trần Minh Quân hiện là Giám đốc Pháp chế Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA). Ông tốt nghiệp Thạc sĩ Luật Thương mại Quốc tế tại Đại học Paris II Panthéon-Assas, từng công tác tại các tổ chức trong nước và quốc tế uy tín như Vietinbank, PwC,…
Ông là chuyên gia phòng chống rửa tiền được ACAMS chứng nhận, đồng thời là người đại diện VBA đưa chương trình ACAMS về Việt Nam. Hiện ông Quân cũng là Giám đốc điều hành Krysos Trust, công ty tư vấn về luật quốc tế, tuân thủ, và AML/CFT, với kinh nghiệm tư vấn mua bán sàn giao dịch và xin giấy phép hoạt động trong lĩnh vực tài sản số.
Bài viết này được đăng trên Tạp chí Blockchain Lawyer Forum. Dưới đây là bản tóm tắt của bài viết
Việt Nam đang bước vào giai đoạn định hình khung pháp lý toàn diện cho tài sản số, mở ra cơ hội mới nhưng cũng đặt ra yêu cầu tuân thủ cao cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp blockchain. Luật Công nghiệp Công nghệ số, có hiệu lực từ 1/1/2026, lần đầu tiên công nhận tài sản số, gồm tài sản ảo và tài sản mã hóa, là tài sản theo luật dân sự, được bảo vệ quyền sở hữu, giao dịch và xử lý tranh chấp.
Một trong những trụ cột của Luật là đưa nghĩa vụ phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố vào lĩnh vực tài sản số. Các sàn giao dịch, nền tảng lưu ký hay ứng dụng thanh toán crypto sẽ phải triển khai hệ thống AML/KYC theo chuẩn quốc tế. Đây là bước đi nhằm thực hiện các khuyến nghị 15 và 16 của Lực lượng Đặc nhiệm Tài chính về phòng chống rửa tiền (FATF), mục tiêu đưaViệt Nam ra khỏi danh sách giám sát tăng cường.
Kèm theo đó, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam đã chủ động hợp tác với Hiệp hội Chuyên gia Chống rửa tiền Quốc tế (ACAMS) để đào tạo và cấp chứng chỉ cho lực lượng chuyên gia trong nước, tăng tốc năng lực tuân thủ và củng cố uy tín quốc gia trên thị trường tài chính toàn cầu.
Cùng với cải cách pháp lý, cấu trúc hạ tầng tài chính của Việt Nam đang tái định hình theo hướng mở rộng. Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam, được quy hoạch tại 2 thành phố Đà Nẵng và TP.HCM, sẽ trở thành động lực mới cho nền kinh tế mở cửa. Đà Nẵng hướng tới thử nghiệm công nghệ tài chính và blockchain trong các khu vực sandbox, trong khi TP.HCM tập trung vào thị trường vốn và dịch vụ ngân hàng xuyên biên giới.
Các trung tâm này không chỉ mang lại ưu đãi thuế, visa và chính sách đặc thù mà còn đóng vai trò như “cửa ngõ” để các dự án blockchain, fintech thử nghiệm và triển khai sản phẩm trong môi trường pháp lý thuận lợi.
Song song với đó là sự phát triển của hạ tầng hệ sinh thái công nghệ trong nước. Mạng dịch vụ đa chuỗi Blockchain Việt Nam của Công ty 1Matrix, nền tảng AML tích hợp của Techcombank cùng các chương trình đào tạo chống rửa tiền quốc tế cho thấy Việt Nam đã sẵn sàng để phát triển và vận hành hạ tầng tuân thủ theo chuẩn toàn cầu. Điều này giúp doanh nghiệp blockchain không phải phụ thuộc hoàn toàn vào giải pháp ngoại nhập, đồng thời tạo lợi thế cạnh tranh khi xin cấp phép hoạt động.
Chính phủ Việt Nam đã thể hiện sự ủng hộ bằng hành động khi sử dụng các cơ chế sandbox làm cầu nối giữa ý tưởng và triển khai thực tế; điển hình là việc phê duyệt Basal Pay trở thành dự án thanh toán bằng stablecoin đầu tiên được thử nghiệm có kiểm soát.
Giải pháp này ứng dụng công nghệ blockchain để trao đổi tài sản mã hóa (TSMH) với tiền pháp định, tuân thủ quy định Travel Rule, nhằm bảo đảm minh bạch, phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố. Hệ thống cho phép thanh toán stablecoin (USDT, USDC) qua mã QR tại các điểm bán lẻ với chi phí thấp, hướng đến phục vụ khách du lịch, đồng thời thu hút dòng vốn hợp pháp, giảm thất thoát ngoại tệ và hỗ trợ xây dựng hạ tầng tài chính số quốc gia.
Trong tương lai gần, Việt Nam dự kiến ban hành thêm các văn bản dưới luật và luật quản lý sàn giao dịch tập trung và nghị định về quản trị blockchain tại các trung tâm tài chính. Với khung pháp lý ngày càng rõ ràng, ưu đãi cụ thể và môi trường thử nghiệm thuận lợi, .Việt Nam đang mở ra cơ hội hiếm có cho những tổ chức sẵn sàng đi đầu trong chuẩn mực tuân thủ, từ đó nắm lợi thế tiếp cận sớm và chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực blockchain và tài sản số.
Đọc toàn bộ bài viết TẠI ĐÂY.