Không chỉ trong lĩnh vực Web3 mà tuân thủ pháp lý còn là yếu tố tiên quyết khi một cá nhân hay tổ chức hoạt động trên bất kỳ lĩnh vực nào. Với Chiến lược Blockchain Quốc gia, Chính phủ bày tỏ quan điểm ủng hộ hoạt động của ngành Blockchain và các ứng dụng công nghệ này như Tài sản mã hóa, sản phẩm fintech, RWA,…
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là các cá nhân, tổ chức Web3 được tùy ý hoạt động không xin phép.Ngược lại, cộng đồng Web3 cần phải chủ động tuân thủ ở mức độ cao hơn, góp phần thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, bền vững, bà Nguyễn Vân Hiền, Tổng Thư ký Hiệp hội Blockchain Việt Nam chia sẻ sau sự kiện Ton Hackathon bị cơ quan chức năng tạm dừng do không có giấy phép tổ chức sự kiện.
Nghiêm túc tuân thủ pháp lý để phát triển bền vững
Theo Chiến lược Blockchain Quốc gia được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 22/10/2024 tại Quyết định 1236/QĐ-TTg, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia thuộc nhóm dẫn đầu trong khu vực và có vị thế quốc tế trong ngành công nghệ Blockchain. Cùng với đó, Quốc hội và các nhà lập pháp cũng đang tích cực triển khai các văn bản cụ thể hóa Chiến lược này như Luật Công nghiệp công nghệ số (dự kiến ban hành tháng 5/2025) và các văn bản hướng dẫn dưới luật để từng bước xây dựng khung pháp lý hoàn thiện.
Có thể nói, bằng Chiến lược Blockchain Quốc gia và những hành động cụ thể, Chính phủ đang bày tỏ quan điểm ủng hộ hoạt động của ngành Blockchain và các ứng dụng công nghệ này như Tài sản mã hóa, sản phẩm Fintech, Tài sản thực được token hóa (RWA),…
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là các cá nhân, tổ chức được tùy ý hoạt động trái phép mà ngược lại, trong bối cảnh các quy định đang được điều chỉnh theo hướng cởi mở và ủng hộ từ các cơ quan nhà nước, cộng đồng Web3 cần phải chủ động tuân thủ ở mức độ cao hơn, góp phần thúc đẩy thị trường phát triển lành mạnh, bền vững, bà Nguyễn Vân Hiền, Tổng Thư ký Hiệp hội Blockchain Việt Nam chia sẻ.
Cũng theo bà Hiền, thực tế hiện tại có nhiều doanh nghiệp, cộng đồng Web3 liên tục tổ chức các sự kiện giới thiệu hoạt động, quảng bá hình ảnh, triển lãm, cuộc thi tìm kiếm tài năng,… nhưng chưa tuân thủ đầy đủ các quy định về pháp lý tại Việt Nam, bị cơ quan chức năng tạm dừng hoạt động, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường Web3.
Đơn cử như ngày 22-24/11/2024 tại TPHCM, một đơn vị không có pháp nhân tại Việt Nam là Ton Global đã tổ chức một chương trình Hackathon (Cuộc thi lập trình nhanh trong một thời gian giới hạn, thường là 48 hoặc 72 giờ) và bị các cơ quan chức năng dừng hoạt động vì không xin cấp phép tổ chức sự kiện. Ngay sau đó, một vài ý kiến cho rằng hành động của các cơ quan chức năng đi ngược với tinh thần ủng hộ ngành công nghiệp blockchain của Chính phủ.
“Đây là những ý kiến sai lầm của một số ít cá nhân đối với các hoạt động trong ngành blockchain nói chung và sự kiện Ton Hackathon nói riêng. Cần phải lưu ý rằng, hành động dừng sự kiện Ton Hackathon của cơ quan chức năng là đúng với quy định về tổ chức sự kiện, hội thảo, đặc biệt là các sự kiện có yếu tố nước ngoài như Ton Hackathon vì đơn vị này không có pháp nhân tại Việt Nam và cũng không có giấy phép tổ chức sự kiện”, bà Hiền nhấn mạnh.
“Cá nhân, tổ chức và cộng đồng Web3 cần hiểu rằng các cơ quan chính phủ có quan điểm cởi mở, ủng hộ sự phát triển của các lĩnh vực ứng dụng Blockchain như Tài sản số, tài sản mã hóa, Gamefi,… nhưng các hoạt động cụ thể vẫn cần tuân thủ đúng quy định hiện hành như quy định về giấy phép tổ chức sự kiện, tổ chức triển lãm,…”.
Xây dựng Quy tắc đạo đức và Tiêu chuẩn cộng đồng Tài sản số lành mạnh
Thực tế cho thấy, người dùng Việt Nam đang đối mặt nhiều hoạt động trái phép như các chương trình quảng bá dịch vụ phi pháp, công khai của một số sàn giao dịch như BingX, MEXC, Binance,… Nhiều đơn vị không rõ thông tin như CrossFi, Mineplex, ALEO… liên tục tổ chức những hội thảo kín, lợi dụng hình ảnh nhằm thu hút huy động vốn từ cộng đồng.
Một số trường hợp điển hình không tuân thủ pháp lý như nhóm KardiaChain với một loạt pháp nhân liên quan như KardiaChain Foundation, Kaitech Holding Ltd, CTCP Kết nối chuỗi khối KardiaChain đã bị tố cáo chiếm đoạt khoảng 71 triệu USD (tương đương 500 triệu KAI token tính theo giá thị trường ngày 25/11/2021) từ 9 cá nhân, tổ chức trong và ngoài nước.
Cũng do thiếu ràng buộc pháp lý, dẫn đến việc các sàn giao dịch không có hành động phù hợp bảo vệ quyền lợi khách hàng khi có sự cố xảy ra. Đơn cử như vụ việc 100.000 USDT giữa người dùng Việt Nam với sàn MEXC, khi nhận được yêu cầu phối hợp xử lý trường hợp bị lừa đảo thông qua sàn, MEXC đã yêu cầu khách hàng phải ký Biên bản cam kết bảo mật thông tin (NDA) mới tiếp tục hỗ trợ xử lý nhưng đến nay người dùng vẫn không nhận được sự hỗ trợ nào.
Tương tự, sàn Gate.io đã từ chối hợp tác giúp nhà đầu tư lấy lại 800.000 USDT bị lừa đảo và đưa lên sàn này. Trước đó, nạn nhân đã gửi đơn hỗ trợ đến chương trình truy vết giao dịch ChainTracer của VBA để nhờ hỗ trợ. Gate.io cũng là một trong những sàn gíao dịch bị cảnh báo trực tiếp từ Uỷ ban chứng khoán Nhà nước về tính pháp lý.
Theo ông Phan Đức Trung, bên cạnh các quy định về pháp lý hiện hành liên quan đến tổ chức sự kiện, hoạt động sản xuất – kinh doanh và trong quá trình khung pháp lý Tài sản số đang được xây dựng hoàn chỉnh, Hiệp hội Blockchain Việt Nam cũng khuyến khích các cộng đồng xây dựng tiêu chuẩn và tuân thủ những nguyên tắc mềm này.
“Nếu như quy định pháp luật về Tài sản số giúp đảm bảo sự tuân thủ, nghiêm minh và bảo vệ quyền lợi của tất cả các bên tham gia thì Quy tắc đạo đức, Tiêu chuẩn cộng đồng sẽ giúp củng cố niềm tin và thúc đẩy sự thực thi quy định pháp lý từ chính nội tại cộng đồng”, ông Phan Đức Trung, Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Blockchain Việt Nam bày tỏ.
Theo ông Trung, Quy tắc đạo đức và Tiêu chuẩn cộng đồng ở lĩnh vực nào cũng quan trọng, nhưng đặc biệt quan trọng đối với các lĩnh vực đang ở vùng xám, chưa có hành lang pháp lý đầy đủ như Tài sản số. Hơn nữa, với các đặc tính như xuyên biên giới, hoạt động 24/7 và khả năng thanh khoản nhanh, Tài sản số thường bị lợi dụng để thực hiện nhiều hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, trốn thuế,.. thì những nguyên tắc mềm do chính cộng đồng xây dựng và phát triển như thế này lại càng có ý nghĩa.
Đọc thêm các bài viết liên quan:
– Ứng dụng Blockchain và AI trong công tác công an, tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự
– Xây dựng Quy tắc đạo đức và Tiêu chuẩn cộng đồng Tài sản số lành mạnh