Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech Hiệp hội Blockchain Việt Nam đã tham dự và có bài tham luận tại Hội thảo khoa học cấp Bộ với chủ đề: “Công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia – Lý luận và thực tiễn”, do Cục Cảnh sát Hình sự (C02) – Bộ Công an phối hợp với Cục Khoa học, Chiến lược và Lịch sử Công an (V04) tổ chức.
Hội thảo được tổ chức ngày 10/6/2025, nhằm nâng cao nhận thức, chia sẻ thực tiễn và đề xuất giải pháp toàn diện trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao và xuyên biên giới ngày càng tinh vi, phức tạp. Hội thảo do Trung tướng, PGS.TS Trần Vi Dân, Ủy viên Hội đồng Lý luận Trung ương, Trưởng Ban chuyên đề giúp việc Bộ trưởng Bộ Công an và Đại tá Bùi Đức Tài, Phó Cục trưởng C02 chủ trì.
Hội thảo còn có sự tham dự của gần 100 đại biểu đến từ các đơn vị thuộc Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Hiệp hội An ninh mạng quốc gia và Hiệp hội Blockchain Việt Nam.
Phối hợp Bộ Công an để truy vết dòng tiền bất hợp pháp trên không gian mạng
Đại diện cho Hiệp hội Blockchain Việt Nam, ông Trần Huyền Dinh – Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech, Giám đốc dự án ChainTracer (chương trình truy vết Token có dấu hiệu đáng ngờ của Hiệp hội Blockchain Việt Nam và Công ty TNHH Xã hội Chống lừa đảo) trình bày báo cáo chuyên đề: “Nâng cao hiệu quả phát hiện, đấu tranh, xử lý tội phạm có tổ chức, tội phạm xuyên quốc gia liên quan đến blockchain trong thời gian tới”.
Ông Trần Huyền Dinh cung cấp bức tranh toàn cảnh về thực trạng lừa đảo tài sản mã hoá, hoạt động rửa tiền qua blockchain, cũng như thực trạng thiếu hợp tác từ các sàn giao dịch quốc tế đang hoạt động mạnh tại Việt Nam. Thống kê từ FBI và Chainalysis cho thấy, Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia có dòng tiền bất hợp pháp cao, đứng thứ hai toàn cầu với 2.629 giao dịch đáng ngờ, chỉ sau Hồng Kông với 3.043 giao dịch (theo báo cáo IC3 2024).
Sáu điểm nóng gồm Hồng Kông, Việt Nam, Mexico, Philippines, Ấn Độ và Trung Quốc hiện chiếm hơn 70% dòng tiền gian lận toàn cầu. Cũng theo Chainalysis Crypto Crime Report 2024, trong giai đoạn từ năm 2019 đến 2024, khoảng 100 tỷ USD tiền mã hoá bất hợp pháp đã được rửa thông qua các dịch vụ chuyển đổi, trong đó riêng năm 2022 là năm cao điểm với 31,5 tỷ USD.
Ông Dinh nhấn mạnh quy trình rửa tiền token qua các công cụ như Crypto Mixers, Cross-chain Bridges và các nền tảng cung cấp dịch vụ tài sản ảo (VASP) chưa được cấp phép tại Việt Nam, như Binance, OKX, MEXC, Gate.io, làm gia tăng rủi ro mất mát tài sản và thách thức công tác điều tra. Theo báo cáo của Chainalysis, riêng tại khu vực Đông Nam Á, các VASP này đã xử lý từ 49 đến 64 tỷ USD giao dịch tiền mã hoá trong giai đoạn 2021–2024. Các hình thức lừa đảo phổ biến gồm: rug pull, scam airdrop, ponzi, phishing, gây thiệt hại hàng chục triệu USD mỗi năm.
ChainTracer – nền tảng truy vết và hỗ trợ nạn nhân
Là một sáng kiến trọng điểm của Hiệp hội Blockchain Việt Nam, ChainTracer được giới thiệu tại hội thảo như một công cụ hỗ trợ truy vết tài sản mã hoá có dấu hiệu bất hợp pháp. Nền tảng đã hỗ trợ hơn 50 vụ việc lừa đảo, ghi nhận hơn 2 triệu USD tài sản hỗ trợ thu hồi, đồng thời kết nối nạn nhân với cơ quan công an và các tổ chức tài chính quốc tế.
Theo ông Trần Huyền Dinh, hiệu quả của ChainTracer nằm ở khả năng khai thác dữ liệu on-chain, truy vết dòng tiền theo thời gian thực và phát hành báo cáo có thể dùng làm cơ sở pháp lý ban đầu. Đây là bước tiến quan trọng nhằm tăng cường năng lực kỹ thuật cho lực lượng chức năng trong điều kiện tội phạm ngày càng số hoá.
Bên cạnh các cơ quan Công an, ChainTracer còn tích cực phối hợp hiệu quả với các tổ chức quốc tế như Chainalysis và CertiK, và các tổ chức trong nước nhằm nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm blockchain.
Một số trường hợp điển hình đã được trình bày tại hội thảo. Trong đó có vụ việc người dùng Việt Nam bị lừa đảo 100.000 USDT trên sàn MEXC. Dù đã gửi báo cáo và biên bản tiếp nhận trình báo, người dùng vẫn chưa thể thu hồi tài sản do sàn yêu cầu ký thỏa thuận NDA (không được làm việc với luật sư hoặc cơ quan chức năng) trước khi hỗ trợ xử lý. Vụ việc cho thấy sự thiếu minh bạch và hợp tác từ một số sàn giao dịch nước ngoài.
Một trường hợp khác là vụ việc chiếm đoạt 800.000 USDT liên quan đến sàn Gate.io, phản ánh mức độ nghiêm trọng của hoạt động lừa đảo và sự cần thiết của hành lang pháp lý chặt chẽ trong xử lý tội phạm blockchain xuyên quốc gia. Đồng thời, ChainTracer cũng phát hiện và theo dõi các mô hình lừa đảo có tổ chức như Matrixchain, liên quan đến các dự án ponzi khác, thường xuyên đổi tên trên mạng xã hội để lẩn tránh truy vết, và dự án TrustX Market, hoạt động huy động vốn đa cấp qua các buổi họp kín với cam kết lợi nhuận phi thực tế.
Từ những case cụ thể này, ông Dinh nhấn mạnh rằng công tác phòng, chống tội phạm công nghệ cao không thể tách rời các công cụ phân tích kỹ thuật hiện đại. ChainTracer đóng vai trò như một cầu nối giữa người dùng, cơ quan chức năng và các nền tảng VASP, giúp tăng khả năng phản ứng nhanh, truy xuất dòng tiền và cung cấp báo cáo làm căn cứ xử lý ban đầu.
Kiến nghị hoàn thiện pháp lý và tăng cường hợp tác quốc tế
Trong phần kết luận tham luận, ông Dinh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng hành lang pháp lý đối với tài sản mã hóa và các hoạt động liên quan. Ông đề xuất cần thúc đẩy sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, ngân hàng, các sàn giao dịch trong và ngoài nước để tạo ra một mạng lưới chia sẻ thông tin, hỗ trợ xử lý nhanh chóng các tình huống lừa đảo xuyên biên giới.
Đồng thời, ông cũng kêu gọi các cơ quan quản lý và truyền thông tăng cường giáo dục cộng đồng về an toàn tài sản số, đặc biệt là giới trẻ – nhóm đối tượng dễ trở thành nạn nhân của các chiêu trò tinh vi trên không gian mạng.
Hội thảo cho thấy quyết tâm của Bộ Công an trong việc mở rộng hợp tác liên ngành, ứng dụng công nghệ hiện đại và huy động nguồn lực xã hội để đối phó với các loại hình tội phạm công nghệ cao.
Sự có mặt và đóng góp tích cực của Hiệp hội Blockchain Việt Nam thông qua dự án ChainTracer không chỉ cung cấp công cụ kỹ thuật hỗ trợ điều tra, mà còn mang đến những góc nhìn thực tiễn, góp phần định hình các chiến lược toàn diện trong bảo vệ người dân và nền kinh tế số của Việt Nam.
Đọc thêm:
– Ứng dụng Blockchain và AI trong công tác công an, tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự
– Cần quản lý chặt chẽ sàn giao dịch tiền mã hoá để phòng chống rửa tiền và tội phạm xuyên biên giới